АҲМАД АЛ-ФАРҒОНИЙ

(797-867)

Буюк аллома Аҳмад Фарғоний Фарғонада туғилган. IХ асрда яшаб ижод этган. Унинг асл исми Абул Аббос Аҳмад ибн Муҳаммад ибн Касир ал-Фарғонийдир. 
Алломанинг ижодий фаолияти Бағдод билан, Ал-Хоразмий раҳбарлигида фаолият кўрсатган «Байтул ҳикма» билан боғлиқ. Фарғоний Бағдод ва Дамашқтсаги расадхоналар қурилишига қатнашган, Птоломей «Юддузлар жадвали» даги маълумотларни текширган, 812 йилда қуёш тутилишини олдиндан башорат қилган, Ернинг думалоқ эканлигини очган, Мисрда Нил дарёси сувини ўлчайдиган асбоб ясаган, фалакиёт илмига муносиб ҳисса қўшган. Европаликлар алломани «Ал Фраганус» деб аташган. Унинг 7 та асари сақланиб қолган. 1998 йилда Фарғонийнинг 1200 йиллиги халқаро миқёсда нишонланди. Кува шаҳрида унга ҳайкал ўрнатилди ва истироҳат боғи барпо этилди. Асарлари: «Самовий ҳаракатлар ва умумий илми нужум китоби» («Астрономия асослари»), «Фалакиёт илмининг усуллари ҳақида китоб», «Устурлоб ясаш ҳақида китоб», «Етти иқлим ҳисобиъъ бошқ.