E'TIQOD
“Kitob as-savod al-a’zam” (Katta jamoa – ahli sunna e’tiqodi haqidagi kitob) bo‘lib, unig muallifi al-Hakim as-Samarqandiydir. “As-Savod al-a’zam” kitobida arab tilida ahli sunna val jamoa e’tiqodiga doir oltmishdan ziyod aqidaviy masalalar bayon etiladi. Bular ahli sunna belgisi ekanligi, aksincha bunga ishonmaganlar ahli sunna emasligi ta’kidlanadi.
Katta jamoa – ahli sunnaning belgilari quyidagilar:
(والثامنة عشرة)
أن يقرَّ بأن قراءة الكتب يوم القيامة حقٌّ
O‘n sakkizinchi: Qiyomat kunida nomai a’mol kitoblari o‘qilishining haq ekaniga iqror bo‘lish.
Yuqorida aytdikki, mo‘min kishi qiyomat kuni har bir inson nomai a’moli yozilgan kitobni o‘qishiga iqror bo‘lishi va buni haq deb e’tiqod qilishi lozim bo‘ladi. Kim buni inkor qilsa va bu mavzuda kelgan oyatlarni rad qilsa, Alloh taologa kofir bo‘ladi. Chunki har bir inson nomai a’maoli yozilgan kitobni o‘qishi haq. Bunga dalil quyidagi oyati karimalar:
«Biz har bir insonning amalini bo‘yniga ilib qo‘ygandirmiz. Qiyomat kunida unga ochiq holda uchratadigan kitobni (nomai a’molini) chiqarib berurmiz. (Unga aytilur): «Kitobingni o‘qi! Bugun o‘z shaxsing o‘zingga qarshi yetarli hisobchidir». ("Isro" surasi, 13-14 oyatlar)
«Biz barcha odamlarni o‘z kitoblari (nomai a’moli) bilan chaqiradigan kun (Qiyomat)ni (eslangiz!) Bas, kimgaki kitobi o‘ng qo‘lidan berilsa, aynan o‘shalar o‘zlariga zarracha nohaqlik qilinmagan holda, kitoblarini o‘qirlar» ("Isro" surasi, 71-oyat). Mazkur dalillar oqil inson uchun kifoya qiladi.
Izohlar