“Allohning ism va sifatlari panoh so‘ralish va qasam ichilishda teng qo‘llanadi, lekin Unga qullikni ifodalash va duo qilishda farqlanadi:
• Allohning ismlarini aytib Unga qullik ma’nosi ifoda qilinaveradi Abdurahim kabi. Lekin Uning sifatlari aytilib qullik izhor qilinmaydi Abdurahmat kabi.
• Allohga Uning ismlarini aytib duo qilinadi ey Rahim kabi. Lekin Uning sifatlarini aytib duo qilinmaydi ey Rahmat kabi.
• Chunki sifat sifatlanmishning ayni o‘zi bo‘lmaydi. Rahmat Allohning ayni O‘zi emas, balki Uning sifatidir. Bandalikni izhor qilish va duo qilish esa faqatgina Uning O‘ziga bo‘ladi, undan boshqaga joiz emas”.
Manba: Alaviy ibn Abdulqodir Saqqof (v.2010). Sifatullohi azza va jalla al-varidatu fil kitabi va sunna. “Maktabatush shomila”. 1-juz, -B. 10.
P.s. Demak, “ey, unutuvchi, kasal bo‘luvchi, o‘ng qo‘llari va yuzi bor, makr qiluvchi Zot”, deb duo qilinmaydi ham, shu sifatlarga ega Zotning bandasi, deb e’tiqod qilish ham durust bo‘lmaydi. Chunki, bularni ta’vilsiz zohiriy talqin qilib, Allohga sifat deb nisbat berish Uning ulug‘-jaloliga loyiq emas.
Jahongir Tohirov
Izohlar