Movarounnahrda ilk bor azon o’qigan kishi

Abu Hafs Nasafiyning “Kitob al-Qand fi zikri ulamoi Samarqand” asarida yozilishicha, Movarounnahr hududida ilk bor azon o’qigan kishi mashhur tobein - Abul Oliya Riyohiy rahimahulloh bo’lgan. Abul Oliyaning ismi Rufay’ ibn Mihron bo’lib, u johiliya davrida tug’ilgan va Abu Bakr roziyallohu anhu davrida musulmon bo’lgan. Ko’p muddat Basra shahrida yashagan. Ulug’ sahobalarning ilmidan bahramand bo’lib, hadis, tafsir, qiroat bobida yetuk olimga aylangan. Uning rivoyatlari “Kutubi sitta”dan joy olgan. Ba’zi olimlar Abul Oliya haqida “Sahobalardan keyin Qu’ronni eng yaxshi bilgan kishi” deganlar. U Said ibn Usmon bilan birga Movarounnahrga kelgan. Ibn Sa’dning yozishicha, Abul Oliya hijriy 90-yilda (milodiy 709-yilda) Xuroson yaqinlarida vafot etgan.