Olimlarimizning haqqini bilmaganlar bizdan emas
“Har bir obro‘ to‘kuvchi va ayblovchiga vayl bo‘lsin” (“Humaza” surasi, 1-oyat). Insonlarning obro‘sini g‘iybat yo‘li bilan to‘kuvchi odam arab tilida “humaza” deb nomlanadi. Insonlarning ayb va kamchiliklarini imo-ishora bilan masxara qiladiganlar “lumaza” deb nomlanadi.
“Vayl” jahannamdagi bir vodiyning nomi, shuningdek, ushbu so‘z “holiga voy” va “halok bo‘lsin”, degan ma’nolarni anglatadi. Mo‘min kishining qonini to‘kish qanchalik katta gunoh bo‘lsa, uning obro‘sini to‘kish ham shunchalik gunoh hisoblanadi. Odam o‘ldirib, qon to‘kib gunoh qilganlar jahannamga tushganlaridek, g‘iybat qilib, obro‘ to‘kib, insonlarga ozor berganlar ham jahannamga tushadilar (“Tafsiri Hilol”).
“Alloh sizlardan imon keltirgan va ilm ato etilgan zotlarni (baland) daraja (martaba)larga ko‘tarur. Alloh qilayotgan amallaringizdan xabardordir” (“Mujodala” surasi, 11-oyat).
Rasululloh alayhissalom: “Ulug‘larimizni izzat qilmaydigan, kichiklarimizga rahm qilmaydigan, olimlarimizning haqqini bilmaydiganlar men (biz)dan (ummatimdan) emas”, – deganlar (Ahmad va Hokim rivoyatlari).
Olimning haqlaridan... g‘iybat qilmaslik, undan xato qidirmaslikdir... (Ali ibn Abi Tolib).
Olimlar qalamlarining siyohi shahidlar qoni bilan o‘lchanadi. Shunda olimlar qalamlarining siyohi shahidlar qonidan og‘ir keladi. Olimlar bo‘lmaganlarida insonlar chorva mollari kabi bo‘lib qolar edilar. Olimlar yulduzlarga o‘xshaydilar. Agar ular ko‘rinib tursalar, insonlar ularga qarab yo‘l topadilar. Agar ular ko‘zdan yo‘qolib qolsalar, insonlar zulmatda qolib, qayerga yurishni bilmay qoladilar (Hasan Basriy).
Dunyo (yurt) obodligi to‘rt narsaga bog‘liq: rahbarlarning adolati, olimlarning ilmi, boylarning saxovati, muhtojlarning duosi (Abu Homid G‘azzoliy).
Izohlar